maandag 01 mei – vrijdag 05 mei 2017
6de jaar KA Zelzate
WANDELINGEN DOOR MADRID
DE HOOFDSTAD VAN SPANJE AAN DE RIVIER MANZANARES
Deze wandelexcursiegids is zo opgemaakt dat de voornaamste trekpleisters en bezienswaardigheden van Madrid erin beschreven zijn.
We brengen drie volledige en 2 halve dagen door in deze schitterende stad en die proberen we zo gevarieerd en aangenaam mogelijk te vullen. Madrid heeft met Londen en Parijs gemeen dat een aantal bezienswaardigheden zich niet op’ loopafstand’ bevinden. Op basis daarvan is er gekozen voor de indeling van de wandelingen in wijken waarvan de bezienswaardigheden een beetje in elkaars verlengde liggen.
De hier beschreven wandelingen brengen je langs de hoogtepunten en beroemde wijken van Madrid. We geven hiervan, naast de wegbeschrijvingen, culturele en achtergrondinformatie. Neem de tijd om te genieten en vooral rond te kijken. Achter elke straathoek, op daken en achter gevels ontdek je fascinerende historische en kunstzinnige details.
Rustig een terrasje doen en proeven van de lokale drank en voeding is een andere manier om stad en volk te leren kennen. Wij zullen hier zeker gebruik van maken. Er zijn eettentjes, cafés en bars te over. Probeer het eigene, typische van de streek. Leg contact met de mensen en … geniet.
Spaans is de voertaal maar meer en meer jonge mensen verstaan Engels.
We herinneren jullie eraan dat dit een werkweek is en géén vakantieweek.
We veronderstellen dat alle deelnemers tijdens de geïntegreerde werk periode naar Madrid voldoende verantwoordelijkheidszin aan de dag zullen leggen om de reis te laten welslagen. Juist dan wordt het voor iedereen een leerrijke en aangename schoolreis. Enkel wanneer zij zich onder ons toezicht bevinden, zijn wij verantwoordelijk.
Wij wensen jullie allen een onvergetelijke reis toe!
De begeleiders
Praktische gegevens:
Hotel: Hotel Mediodía
Plaza del Emperador Carlos V, 8
28012 Madrid Spain
Tel: +34 915 273 060
Fax: +34 915 307 008
info@mediodiahotel.com
Maandag 01 mei 2017:
Afspraak in Zaventem (Brussels Airport) om 8u45.
Wij beschikken maar in de late namiddag over de kamers, dus voorzie al het nodige voor die dag binnen handbereik (hoeft niet in handbagage).
Neem een lunchpakket mee!
Vrijdag 05 mei 2017:
Aankomst Zaventem om 17u35.
Bij aankomst in Madrid / hotel:
- Verplicht: afgifte identiteitskaart (je krijgt ee
n kopie in de plaats) - Borg: 25 euro in hotel te overhandigen (bij vertrek, na positieve controle hotel, krijg je dit geld terug)
- Stop je geld goed weg (zakkenrollers)
Algemene informatie en tips:
Het openbaar vervoer is goed uitgebouwd.
Uiteraard doen we veel te voet maar we zullen ook gebruik maken van de metro, tram of trein. De stations staan aangegeven op de kaarten / overzichten.
Voor ons – de ‘begeleiders – blijft Madrid een even grote uitdaging als voor jullie omdat het een stad is die altijd wel iets nieuws te bieden heeft. Het kan zijn dat we wandelingen in verschillende delen opdelen of omwisselen, afhankelijk van weer, afstanden en een eventuele excursies buiten Madrid.
Hou deze wandelgids en de belangrijke informatie / telefoonnummers goed bij.
Bij moeilijkheden en / of ziekte contacteer steeds één van de begeleiders (GSM)!!!
Blijf in groep, ga er niet solo op uit!
Let op je spullen. Madrid heeft niet de reputatie een ‘gevaarlijke’ stad te zijn, maar zoals in elke stad zijn er af en toe ‘lange vingers’ aan het werk.
– Let op je fototoestel en GSM
– Steek je geld veilig weg.
– Je originele identiteitskaart blijft in het hotel.
– Er zijn aan de stadsrand sloppenwijken en bedelaars horen bij een normaal stadsbeeld. (tip: steek wat muntjes los op zak zodat je je geldbeugel niet hoeft boven te halen).
Er zijn hier en daar openbare toiletten en in cafés of restaurants is men ook gewoon dat toeristen naar het toilet vragen. Een vriendelijk dankwoord of een kleine vergoeding is OK.
Als je naar een restaurant gaat dan is BTW en bediening inbegrepen, maar een kleine fooi wordt geapprecieerd. Wil je de zwaardere typische regionale keuken proeven kan je soms met twee een gerecht bestellen en proeven. Vraag of het mogelijk is om een halve portie te krijgen.
Madrid
GESCHIEDENIS EN MONUMENTAAL ERFGOED
De moderne gemeenschap die de reiziger tegenwoordig aantreft heeft een lange geschiedenis doorgemaakt die ongetwijfeld één van de belangrijkste redenen voor een bezoek vormt. Bij de hoofdstad Madrid bevonden zich ooit vroege nederzettingen aan de oevers van de rivier de Manzanares maar de stad als zodanig werd pas gesticht in de IXe eeuw na de komst van Mohammed I, de vijfde emir van het Huis van Omeya van Córdoba. Als getuigenis uit die tijd van veroveringen en schittering in het Islamitische Spanje is in de stad een deel van de Arabische stadswallen bewaard gebleven, waar in de zomer openluchtuitvoeringen worden gegeven van zarzuela – Spaanse operette -, theater en andere evenementen.
Het was koning Alfons VI die twee eeuwen later de stad heroverde voor het koninkrijk Castilië waarna Madrid, met de nu verdwenen burcht op een prominente plaats, een van de bastions op de verdedigingslijn van de christelijke koninkrijken tegenover de moslims werd. In 1110 hield de vesting moedig stand tegen de belegering door de Almoraviden en in 1202 verleende Alfons VIII het Privilege van Madrid waarmee de “Gemeenschap van Stad en Land” in het leven geroepen werd.
In Madrid vonden de intriges rond de troon van Castilië plaats, aanvankelijk ten gunste van Johanna La Beltraneja en later van de Isabella van Castilië; hier kwamen de Comuneros in opstand ten tijde van Karel I van Spanje – V van het Duitse Rijk – en hier werd in 1561 onder Filips II het Hof geïnstalleerd waardoor de stad tegelijkertijd veranderde in de hoofdstad van een wereldrijk waar de zon nooit onderging, het middelpunt van de toentertijd bekende “beschaafde wereld”.
Twee belangrijke koningshuizen, dat van Habsburg en dat van Bourbon – waartoe de huidige koning Felipe VI behoort – beleefden hun triomfen en nederlagen in de hoofdstad Madrid, een “oud dorpje” dat in de loop der tijd veranderde in een koninklijke en roemrijke stad. De sfeer van de Habsburgers kan men tegenwoordig nog steeds proeven in het Madrid van het Plaza Mayor of het Retiropark; de nalatenschap van de Bourbons kan men bewonderen in het GO! Paleis, het Pradomuseum, het beeld van Cibeles of de Poort van Alcalá waar de verlichte Karel III zijn onuitwisbare stempel achterliet, geroemd als “de beste burgemeester van Madrid”. En nog zoveel andere straten en lanen met een interessant verleden. En zoveel prachtige kerken, met aan het hoofd de Kathedraal van La Almudena en de kerk van San Isidro, getuigenis van een stad die eeuwenlang een spiritueel centrum vormde voor de christelijke koninkrijken.
Vanuit Madrid, stad van koningen, vertrekken ook de wegen naar de Koninklijke Buitenverblijven: paleizen, grote herenhuizen of paviljoens die de koningen lieten bouwen op sprookjesachtige locaties en die ook nu nog een koninklijke uitstraling hebben.
Het Klooster van El Escorial, niet ver van Madrid gelegen op de weg naar Ávila is ongetwijfeld één van de kroonjuwelen: een indrukwekkend monument midden tussen de bergen van waaruit Filips II heerste over zijn nauwelijks te omvatten wereld.
Een eleganter bouwwerk is het Paleis van Aranjuez, romantisch gelegen aan de oever van de Taag, dat heel goed de praal en verfijning weergeeft van een Spaans Hof dat in Europa als referentie diende vanwege diens strenge formaliteit.
Het Paleis van El Pardo, gelegen temidden van een uitgestrekt jachtgebied in de directe omgeving van de hoofdstad, vormde het machtscentrum in het Spanje van Franco. Naast een door duizenden toeristen bezocht monument, doet het paleis tegenwoordig dienst als verblijfplaats voor bel angrijke buitenlandse gasten, gunstig gelegen ten opzichte van het Zarzuelapaleis waar Koning Felipe VI woont en het Moncloapaleis, de residentie van de Minister-President.
Een aparte excursie verdient ongetwijfeld Alcalá de Henares, een stad die tot grote bloei kwam aan het einde van de XVe eeuw met de stichting van de Universiteit, hetgeen voortduurde tot aan de XVIIe eeuw. Het is de bakermat van Cervantes, de wereldwijd bekende schrijver van Don Quichot, en een universiteitsstad die enkele van de meest beroemde personages van de Spaanse cultuur aller tijden heeft voortgebracht. Sinds enige tijd behoort deze plaats tot de selecte groep van Werelderfgoedsteden, als zodanig uitgeroepen door de Unesco. Dit is een welverdiende beloning voor de moeite die dit stadje jarenlang heeft gedaan voor het behoud van het enorm rijke erfgoed.
ERFGOED OP NATUURGEBIED
Als de stad Madrid het onbetwiste regerings- en businesscentrum van Spanje is, vooral geconcentreerd in Azca rond de Paseo de la Castellana, met in het zuiden de industriële activiteiten, is het niet minder waar dat de streek Madrid een waar ecologisch paradijs is met indrukwekkende natuurgebieden en met een welvarende landbouw die de laatste jaren verscheidene gastronomische producten heeft ontwikkeld met een eigen herkomstaanduiding. Als Madrid de institutionele hoofdstad is waar het Parlement, de Regering en de Koning gevestigd zijn, is het niet minder waar dat de stad de groenste hoofdstad van Europa is met twee fantastische ‘groene longen’ gevormd door de Tuinen van El Buen Retiro en het Casa de Campo aan het hoofd van een lange lijst van parken en tuinen …
Op een steenworp afstand van de belangrijkste monumenten en de levendige straten van de stad biedt de gemeenschap Madrid bovendien prachtige landschappen die steeds beter beschermd worden. Dit is tegenwoordig één van de meest ecologische streken van Europa. De ecoroutes door de gemeenschap zijn talrijk en het aanbod aan activiteiten – wandelpaden, bergbeklimmen, fietsroutes, paardrijden … – zeer gevarieerd. Bij de Lagune van Peñalara kan men nog genieten van de stille schoonheid van de hooggelegen bergen, waar de zuivere lucht en het vele groen strijden om aandacht met de grillige vormen van de steenformaties en de schittering van het water.
Hetzelfde vindt men in het gebied van La Pedriza, waar men in de omgeving van de rivier de Manzanares steeds weer nieuwe prachtige plekjes kan vinden. Voor boomliefhebbers is er het Beukenbos van Montejo en de Vallei van La Fuenfría of het Bos van La Herrería die elk najaar weer een indrukwekkend kleurenscala bieden. De Hofstad Madrid is moeilijk te begrijpen zonder het bekoorlijke natuurgebied in de omgeving.
HET WARE MADRID
Via verschillende wandelroutes kan men, gestimuleerd door de nabijheid van eethuisjes, restaurants, cafetaria’s en praatcafés waarvan er nog een groot aantal te vinden zijn in deze stad, het schitterend verleden van Madrid bewonderen zonder het comfort van het heden te hoeven missen. Madrid is verweven met diens geschiedenis maar bovenal is het hedendaagse Madrid aan het begin van de XXIe eeuw een intens levende stad, een bruisende stad, permanent toneel van kunst en cultuur uit de hele wereld. Niet ver van de boulevard met het Pradomuseum, het Reina Sofiamuseum en het Thyssen- Bornemiszamuseum met één van de beste kunstverzamelingen ter wereld, hebben de straatschilders hun eigen levende museum op het Plaza Mayor.
Bij het GO! Theater of het Nationaal Auditorium, waar de mooiste muziek- en zanguitvoeringen plaatsvinden en de beste orkesten ter wereld concerten geven, vindt men ook talrijke andere gelegenheden waar naar muziek geluisterd kan worden, waar jazz, folk en blues en niet te vergeten flamenco zorgen voor een nachtelijke melodie in deze stad die een cultureel hoogtepunt bereikt in de najaarsfestivals met muziek en theater in de hoofdrol.
Door dezelfde straten waar ooit de eenarmige Cervantes en de manke Quevedo hebben gelopen kan men nu de belangrijkste hedendaagse Spaanstalige schrijvers tegenkomen in een café of bij een of ander cultureel evenement…
Toch schuilt de grootste bekoring van Madrid niet zozeer in de monumenten, de parken of de cultuur maar in zichzelf, dat wil zeggen in de stad en zijn bewoners. Er zijn ontelbare getuigenissen van het authentieke Madrid, de groepjes buren die met elkaar converseren, de karakteristieke drankjes als water, suiker en brandewijn; deze zijn goed te rijmen met een stad waar men rustig kan wandelen door brede lanen en boulevards.
DAG 1: maandag 01 mei: Vlucht, inchecken in hotel en eerste uitstap
Ons hotel Mediodía ligt centraal.
Gezien het vroege uur van aankomst, we rekenen zo ongeveer 12u lokale tijd kunnen we de eerste dag al volledig aan ‘ontdekking’ wijden. Na het inchecken laten we onze bagage achter in de bagageruimte en beginnen aan onze eerste exploratiedag.
Van het Plaza Mayor naar de Kathedraal van La Almudena
Eeuwenlang een markt en ‘theatraal’ toneel van het leven in Madrid, waar men getuige kon zijn van berechtingen, afkondigingen, stierengevechten, feesten en openbare terechtstellingen, kan het Plaza Mayor (1) als een ontmoetings- en startpunt dienen voor allerlei wandelroutes door de stad. De “Binnenplaats van de Spanjes” zoals de schrijver Gómez de la Serna dit plein definieerde. Alexander Dumas Sr. heeft beweerd dat van alle theaters die hij kende deze “de mooiste en best geschilderde koepel van allemaal” had: de hemel van Madrid.
Het Plaza Mayor werd in 1620 ingewijd en vormt sindsdien het symbool bij uitstek van het Madrid van het Huis van Habsburg, met de fraaie fresco’s van het Casa de la Panadería en het beeld van Filips III te paard als de meest opmerkelijke aspecten.
Negen poorten verschaffen toegang tot dit door zuilengalerijen omgeven plein met winkels en terrassen, waar op straat werkende schilders nog steeds de sfeer van het zwierige Madrid van Pérez Galdós rond dit plein bepalen. Via de Calle de Ciudad Rodrigo bereikt men de elegante overdekte Markt van San Miguel (2), en langs de Cava de San Miguel komt men bij de Cuchillerosboog (3), waar vanaf de trappen het kleine spreekgestoelte en de Grotten van Luis Candelas getuigen van het romantische Madrid van de XVIIIe en XIXe eeuw waar de koningen in deze wijk volksjongens en bandieten op hun weg ontmoetten.
De route voert tot het stadsdeel Puerta Cerrada, waar het middeleeuwse deel van Madrid eindigde bij de oude rivierbedding waar tegenwoordig de Calle de Segovia loopt. Via San Justa bereikt men de originele gebogen voorgevel van de basiliek van San Miguel (4). De Calle de Puñonrostro leidt naar het Plaza del Conde de Miranda, waar zich het klooster van de besloten orde van de Jerónimas del Corpus Christi (5) bevindt, beter bekend als Las Carboneras, waar in de kapel een schitterend “Laatste Avondmaal” van Vicente Carducho hangt en waar men via een draailoket heerlijke zoete lekkernijen kan kopen.
Van hieruit komt men na de bocht in de Calle del Codo uit op een ander groot plein van Madrid, het Plaza de la Villa (6), met het beeld van Don Álvaro de Bazán, grootadmiraal van Filips II, die daar nog steeds het openbare leven van de hoofdstad domineert. In de Toren van de familie Luján (7), het oudste civiele bouwwerk van de stad en een zeldzaam voorbeeld van de XVe-eeuwse mudejarstijl, werd ooit de Franse koning Frans I gevangengehouden, na bij Pavia verslagen te zijn door keizer Karel V. In de voormalige gemeentelijke bibliotheek voor kranten en tijdschriften is tegenwoordig de Academie voor Ethische en Politieke Wetenschappen gevestigd. De door een smalle brug met elkaar verbonden Casa de Cisneros (8) en Casa de la Villa (9) omringen het plein.
Als men verder wandelt via de Calle Mayor ziet men rechts het 17e-eeuwse Paleis van Abrantes (10), zetel van het Italiaanse Institituut voor Cultuur, dat vroeger dienst heeft gedaan als ambassade van Italië en tijdens de Spaanse burgeroorlog als kazerne van de Italiaanse bataljons van de Internationale Brigades. Aan de overkant staat het Paleis van de Hertogen van Uceda of Raadspaleis (11) waar het kapitein-generaalschap van Madrid is gevestigd; het werd gebouwd in opdracht van Cristóbal Gómez de Sandoval, zoon van de Hertog van Lerma, vertrouwenspersoon van Filips III, die aan het paleis het klooster van het Allerheiligste Sacrament (12) toevoegde, met de bedoeling een complex te creëren dat kon wedijveren met de monumentale Alcázar en het klooster van La Encarnación de los Reyes. Tegenover de kerk herinnert een monument aan de slachtoffers van de aanslag tegen koning Alfons XIII die op 31 mei 1906 op deze plek plaatsvond. Als men de Calle de Bailén oversteekt is te zien dat Madrid op dit punt dichtbij de Manzanaresrivier ligt, met het Park van Emir Mohammed I (13). Hier staat nog een deel van de Arabische muur van Maherit, de stad die door de vijfde emir van het Huis van Omeya van Córdoba gesticht werd, waar tegenwoordig in de zomermaanden openluchtvoorstellingen gegeven worden. Tegenover het park bevindt zich de toegang tot de neogotische crypte van de Kathedraal van La Almudena (14), ontworpen door de Markies van Cubas in 1879; de rest van de tempel werd voltooid door Fernando Chueca Goitia aan het einde van de XXe eeuw: een volkomen hedendaagse kathedraal op het belangrijkste stukje grond uit de geschiedenis van Madrid.
Dag 2: dinsdag 02 mei
Van het GO! Paleis naar de Puerta del Sol
Het GO! Paleis (15) van Madrid vormt het vertrekpunt van de route. Dit bouwwerk staat op de voormalige Alcázar van de Habsburgers, in 1734 door een brand verwoest. De barokke stijl wordt gecombineerd met de traditionele stijl van de Spaanse koninklijke residenties. De bezichtiging van het trappenhuis, de Troonzaal, de Zuilenzaal, de Koninklijke Kapel, de wandkleden of de schilderijen van Mengs, Goya en Lucas Jordaens kan buiten afgerond worden met een bezoek aan de tuinen van Sabatini en Campo del Moro en het Plaza de la Armería, of door te kijken naar de aflossing van de Koninklijke Wacht bij de hoofdingang van het paleis. Het gebouw werd ontworpen door Filippo Juvara, Juan Bautista Sacchetti en Francisco Sabatini voor Filips V en Ferdinand VI, die hier zelf nooit gewoond hebben; van hieruit regeerden echter wel Karel III, Karel IV, Ferdinand VII, Isabella II, Alfons XII en Alfons XIII. Teneinde enige afstand te bewaren tussen de koningen en het mogelijk opstandige volk gaf de broer van Napoleon, de niet erg populaire Jozef I Bonaparte, opdracht tot het aanleggen van het Plaza de Oriente (16).
Gebaseerd op schetsen van Velázquez, die aan dit plein woonde voordat de veranderingen uitgevoerd waren, werd de voorkant van het beeld van Filips IV te paard vervaardigd dat hier een prominente plaats inneemt; aan het project nam niemand minder dan Galileo Galilei deel, die het evenwicht van het op zijn achterpoten steigerende paard berekend heeft.
Tegenover het paleis, aan het andere uiteinde van het plein, bevindt zich het GO! Theater (17), in 1997 in gebruik genomen als zang- en muziektheater, waar opnieuw in volle pracht de sfeer is weergegeven van de opera zoals men die in de XIXe eeuw, ten tijde van Isabella I, beleefde. Aan de noordzijde van het plein staat het GO! klooster van La Encarnación (18), een religieuze aanvulling op het GO! Paleis. Het vertrek waar de relikwieën bewaard worden en waar ieder jaar op 27 juli het ‘wonder’ geschiedt van het vloeibaar wordende bloed van Sint Pantaleón, is ongetwijfeld het meest geliefde deel van het klooster. Maar ook het voorportaal, de Koningszaal en de kloostergang zijn de moeite waard en de schilderijenverzameling – met werken van Ribera, Carreño Miranda en Antonio Pereda – en de beeldencollectie – met de ‘op zijn zijde rustende Christusfiguur’ en de ‘aan de zuil gebonden Christus’ van Gregorio Fernández -, zijn buitengewoon kostbaar.
Achter dit klooster, gebouwd op de plaats van een voormalig augustijner klooster, bevindt zich de Senaat (19) oftewel Eerste Kamer van het Spaanse Parlement, waar vooral de Zittingszaal en de Bibliotheek een bezoek waard zijn. Links daarvan staat het voormalige Paleis van de Markies van Grimaldi (20), een werk van Sabatini dat tegenwoordig dienstdoet als Centrum voor Politieke en Constitutionele Studies.
Via de Calle Torija, waar zich het klooster van Las Reparadoras (21) bevindt – een bouwwerk uit 1782 van de hand van Ventura Rodríguez dat oorspronkelijk bedoeld was als Tribunaal van de Heilige Inquisitie -, loopt men heuvelafwaarts naar het Plaza de Isabel II (22) waar men een mooi uitzicht heeft op een andere zijde van het GO! Theater. Iets verderop bereikt men het klooster van Las Descalzas Reales (23), nog een schitterend voorbeeld van de kerkelijke bouwkunst van de Spaanse Kroon. Het in de XVIe eeuw gestichte klooster is bijna een kleine “kroniek van Europa” onder het Huis van Habsburg: de kapelletjes rond de kloostergang, de spectaculaire Koninklijke Trap, het balkon waar de familie van Filips IV zich aan het volk vertoonde en de Tapijtzaal vormen een voorbeeld van deze uitgelezen en gezellige sfeer waar Tomás Luis de Victoria enkele van zijn prachtigste werken componeerde als dirigent van de Koninklijke Kapel.
Na de Calle Arenal overgestoken te zijn vervolgt de route via de geliefde kerk van San Ginés (24), respectievelijk in de XVIIe en in de XIXe eeuw herbouwd op de fundering van een voormalige middeleeuwse tempel, in beide gevallen na een brand. De kerk herbergt een fraai werk van El Greco en staat aan de Pasaje de San Ginés, als van oudsher met zijn chocolaterie en boekenwinkeltjes, nog een onveranderd deel van het romantische Madrid. Het laatste deel van de straat komt uit in het hart van Madrid, kilometerpunt 0 van de Spaanse uitgaande radiaalwegen: de Puerta del Sol (25). Een modern beeld van Karel III te paard staat voor het voormalige Postkantoor, waar tegenwoordig de deelregering van de Gemeenschap van Madrid is gevestigd die een belangrijke rol heeft gespeeld in talrijke episodes van de recente geschiedenis van de stad.
Van de kerk van San Isidro naar de Brug van Toledo
Met als vertrekpunt het meest authentieke deel van Madrid, vanuit de kerk van San Isidro (26), volgt deze route de voetsporen van de beschermheilige van de Madrilenen. Het altaarstuk van de Heilige Familie van Sebastián Herrera en de kapel van Jesús del Gran Poder vormen enkele hoogtepunten van deze kerk, ontworpen door Pedro Sánchez naar voorbeeld van de Il Gesù in Rome; de eerste steen werd gelegd door Filips IV. Iets verderop is een van de weinige herinneringen aan het middeleeuwse Madrid bewaard gebleven, de kerk van Sint Pieter de Oude (27), gebouwd in opdracht van Alfons XI op de plaats van de voormalige moskee van de moslimwijk. De oude mudejartoren werd in de XIVe eeuw herbouwd.
Na de Sint-Pieter komt men uit bij het Plaza de la Paja, waar zich de Kapel van de Bisschop (28) bevindt, een vrijwel uniek voorbeeld van de overgang van de gotische naar de renaissancestijl, in 1518 gebouwd door Francisco de Vargas en Inés de Carvajal. Op nummer 2 van het Plaza de San
Andrés, waar het Paleis van de Graven van Paredes stond waar de patroonheilige van de stad ooit als knecht in dienst was, bevindt zich tegenwoordig het Museum van San Isidro (29), met de wonderbaarlijke put waar de heilige zijn zoon van de verdrinkingsdood redde, met een interessante verzameling paleontologische en archeologische vondsten uit Madrid.
De route vervolgt heuvelafwaarts via de Carrera de San Francisco naar de kerk van Sint Franciscus de Grote (30). De constructie van dit bouwwerk dat de afmetingen van een kathedraal heeft, werd begonnen in 1761 op de funderingen van een franciscanerklooster waar volgens de legende de Heilige van Assisi geweest is.
Sabatini maakte in 1776 het aanvankelijke project van de broeder en architect Francisco Cabezas af die problemen had met de koepel – de vier na grootste ter wereld -. In deze prachtige kerk is ook een belangrijke schilderijencollectie te zien, waarvan ‘San Bernardino’ van Goya een hoogtepunt vormt.
De Gran Vía de San Francisco loopt tot aan de Poort van Toledo (31), een project van Jozef Bona parte. Aan hetzelfde plein staat de oude Centrale Vismarkt, tegenwoordig het winkel- en cultuurcentrum Mercado Puerta de Toledo. In de richting van de Manzanaresrivier loopt de Calle de Toledo majesteitelijk naar de monumentale Brug van Toledo (32). In het midden van dit uit de XVIIIe eeuw daterende bouwwerk van Pedro Ribera, noden San Isidro en zijn vrouw, Santa María de la Cabeza, tot het vervolgen van de weg aan de andere zijde van de rivier naar de weide en de kapel van de heilige.
Dag 3: woensdag 03 mei
Toledo is de hoofdstad van de Autonome Gemeenschap Castilla-La Mancha en van de gelijknamige provincie. De stad is gelegen op 70 kilometer van Madrid. Hoewel de stad een geringe oppervlakte heeft is het een politiek, economisch en sociaal middelpunt van de eerste orde, vooral gericht op de productie van de karakteristieke ambachtelijk vervaardigde gebruiksvoorwerpen en op de promotie en het behoud van het omvangrijke historische, artistieke en culturele erfgoed.
De provincie, één van de grootste van Spanje, is een gebied van vlakke gewesten met uitzondering van de zuidelijke rand, waar de heuvels van de Montes de Toledo verrijzen, die gewijd zijn aan de landbouw, veeteelt en lichte industrie. De provincie wordt doorkruist door de Taag en aan de oever van deze rivier bevinden zich de twee belangrijkste plaatsen: Talavera de la Reina en de hoofdstad zelf.
Toledo is gevestigd op een natuurlijk voorgebergte en heeft een typisch landklimaat met koude winters en hete zomers, hoewel deze enigszins gematigd worden door de Taag die rondom het historische centrum loopt.
De meeste regen valt, hoewel niet erg overvloedig, tussen de maanden november en februari; het sneeuwt er maar zelden.
In december 1987 verleende de UNESCO aan Toledo de titel van Cultureel Werelderfgoed ter erkenning van het uitzonderlijke karakter van de stad, want inderdaad kan men niet door de straten wandelen zonder langs een kerk in mudejar- of gotische stijl, een moskee, een oorspronkelijk visigotisch of Romeins gebouw, een synagoge of een paleis in renaissancestijl te komen.
Toledo is algemeen bekend als De Stad van de Drie Culturen, een benaming die verwijst naar de christelijke, mohammedaanse en Hebreeuwse culturen die eeuwenlang binnen de stadsmuren samenleefden en de stad van hun geheel eigen bijzondere identiteitskentekenen doordrongen. Deze verbroedering van tradities is nog het duidelijkst te zien in de architectuur waar de gebruikelijke artistieke stijlen van de drie culturen zich vermengen, elkaar beïnvloeden en mengvormen met een eigen persoonlijkheid vormen. Zo combineert de mudejarstijl, die in de stad overheerst, voornamelijk romaanse toonbeelden met typische mohammedaanse elementen.
Hoewel één van de populairste legendes niemand minder dan Hercules aanwijst als stichter van de stad, is de waarheid dat de Romeinen een vesting op de autochtone bevolking veroverden in het jaar 190 v.C. en die Toletum noemden. Daarna ontwikkelde er zich een belangrijke plaats waar het christendom zich rond de eerste eeuw vestigde en daar tot op heden aan toe bleef. De Grieks-Latijnse culturele erfenis is sindsdien in meer of mindere mate bewaard gebleven. In het jaar 569, na de val van het Romeinse Rijk veroorzaakt door de barbaren uit het noorden, installeerde Leovigildo, koning der Visigoten, zijn hof in Toledo. In 589 werd dit de politieke en religieuze hoofdstad van Hispania nadat koning Recaredo het Arianisme afgezworen had. De reeds uit de oudheid daterende aanwezigheid van de joden werd pas duidelijk in 712, het jaar waarin de mohammedanen de stad veroverden.
Deze veroveraars bezetten Toledo gedurende 373 jaar, een relatief korte periode; hun invloed was echter enorm. Toen Alfons VI zonder bloedvergieten de stad bedwong in 1085 besloten veel van de mohammedaanse inwoners te blijven, tezamen met christenen en joden. De eensgezindheid tussen de drie culturen leverde opmerkelijke voortbrengselen op zoals bijvoorbeeld de Vertalersschool van Toledo, beroemd wegens het redden van een deel van de klassieke cultuur door middel van verschillende Arabische geschriften.
De islamitische erfenis verwaterde met de tijd en het Katholieke Koningspaar verdreef de joden in de XVe eeuw. De culturele vermenging was echter al definitief geïnstalleerd in de stad en is tot op heden nog merkbaar. Toen Karel V in 1519 de troon besteeg, veranderde Toledo in de belangrijkste stad van de wereld als hoofdstad van het keizerrijk.
In 1561 besloot Filips II het hof naar Madrid te verhuizen, waarmee een periode van politieke neergang ingezet werd die gelukkig geen negatieve invloed had op religieus, artistiek en cultureel gebied. Het was juist in die tijd dat Doménico Theotocópuli El Greco, de geniale universeel bekende schilder afkomstig uit Kreta, besloot zich in de stad te vestigen en daar het grootste deel van zijn zeer bewonderde werk te maken.
Dag 4: donderdag 04 mei
Kunstboulevard en Carrera de San Jerónimo
Het Thyssen-Bornemiszamuseum (33), van waaruit een route langs de beeldende kunst vertrekt, herbergt op de drie verdiepingen van het gebouw een selecte permanente schilderijenverzameling die dankzij een levendige ruil met de belangrijkste musea ter wereld verrijkt wordt met tijdelijke tentoonstellingen. Met behoud van de neoklassieke gevel van het voormalige Paleis van Villahermosa, toverde architect Rafael Moneo het gebouw in 1992 om in een modern museum dat één van de belangrijkste particuliere verzamelingen ter wereld bevat, met meer dan 800 schilderijen, beelden, tapijten en kunstvoorwerpen van XIIIe tot laat XXe eeuw.
Op enkele meters afstand van het Thyssenmuseum bevindt zich het Congres van Afgevaardigden (34), een bouwwerk uit de XIXe eeuw van Narciso Pascual y Colomer, waaraan een duidelijke invloed van de Renaissance is af te lezen.
Als men het Plaza de las Cortes oversteekt bereikt men via de Calle del Prado het Ateneo de Madrid (35), waar regelmatig culturele evenementen plaatsvinden; het gebouw herbergt een prachtige bibliotheek en een interessante portrettengalerij.
Iets verderop, via de Calle León, staat aan de Calle Cervantes nummer 11 het Woonhuis-Museum van Lope de Vega (36). Dichtbij bevinden zich de kerk en het klooster van Las Trinitarias (37), uit de XVIIe eeuw, met het graf van Cervantes. De route vervolgt via het Plaza de Jesús en de Calle de Duque de Medinaceli, met de kerk van Jezus van Medinaceli (38), waar veel Madrilenen traditiegetrouw naar de kerk gaan.
Tegenover het Parlement staat het Hotel Palace, een bouwwerk uit het begin van de XXe eeuw dat met zijn in livrei gestoken personeel de glamour van de grote Europese hotels heeft weten te behouden.
Weer terug op het Plaza de Cánovas del Castillo met de fontein van Neptunus (39) op zijn zeekaros, voert de route naar het nabijgelegen Plaza de la Lealtad met het monument aan de gevallenen en daarnaast het klassieke gebouw van de Beurs en het elegante Hotel Ritz, dat uit 1910 dateert. Iets verderop bevinden zich de Koninklijke Spaanse Academie (40) en de prachtige kerk van San Jerónimo el Real (41), die vaak getuige is geweest van belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van het Spaanse koningshuis van Bourbon.
De schilderijenverzameling van het Pradomuseum (42), erfgenaam van de koninklijke collecties, dat als zodanig dienst doet sinds 1818, is ongeëvenaard. Het museum is gehuisvest in een werk van Juan de Villanueva, dat in 1785 gebouwd werd om als Museum voor Natuurwetenschappen te worden gebruikt.
De collectie van het Pradomuseum dat inmiddels uitgebouwd is tot aan de kerk van Los Jerónimos om de enorme verzameling te kunnen herbergen, omvat de beste werken van Goya, Velázquez, Murillo, Ribera en Zurbarán, maar is bovendien uniek vanwege de Vlaamse en Italiaanse werken, een erfenis uit de tijd dat Spanje een wereldrijk was. De drie hoofdingangen van het Museum worden geflankeerd door beelden van Goya, Velázquez en Murillo.
De aan het Plaza de Murillo gelegen Botanische Tuin (43), die bedoeld was als aanvulling op het geplande Museum voor Natuurwetenschappen, is een romantisch plekje waar een interessante collectie plantensoorten te bewonderen is. Aan een zijde van de Botanische Tuin bevindt zich de steile Cuesta de Moyano, waar traditiegetrouw oude boeken gekocht en verkocht kunnen worden.
Het aan het Glorieta de Carlos V gelegen, maar met de ingang aan de Calle de Santa Isabel, Nationaal Museum Kunstcentrum Reina Sofía (44) vervolmaakt deze kunstroute. Dit museum herbergt een schitterende verzameling hedendaagse kunst en biedt bovendien talrijke tijdelijke tentoonstellingen. Het museum is gebouwd op de plaats van een voormalig ziekenhuis en de opvallende avantgardistische liften vormen een interessant contrast met de neoklassieke stijl van het bouwwerk, en een teken van de moderniteit van Madrid. Het universele werk van Picasso ‘Guernica’ is ongetwijfeld één van de meest bezochte werken van het museum.
Van de Calle de Alcalá naar de Tuinen van El Buen Retiro
In de omgeving van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van San Fernando (45), aan het begin van de Calle de Alcalá, bevindt de reiziger zich in een van de meest monumentale zones van Madrid, met grote fraaie gebouwen waar banken of belangrijke bedrijven gevestigd zijn. De in 1744 opgerichte Academie betrok in 1773 de huidige zetel, in een voormalig door Churriguera ontworpen paleis. In de uitstekende schilderijenverzameling neemt het werk van Goya een bijzondere plaats in; daarnaast herbergt de Academie een zeer waardevolle collectie van meer dan 15.000 tekeningen, van Rafael tot aan Picasso met inbegrip van Rubens, Tiepolo, Velázquez en Rodin.
Iets verderop aan de Calle de Alcalá bevindt zich aan de linkerzijde de kerk van Las Calatravas (46) uit de XVIIe eeuw, met een fraaie koepel en een hoofdaltaar dat een postuum werk van Churriguera is. Aan het einde van dit deel van de straat is het opvallende Metropolisgebouw te zien, dat tussen 1905 en 1911 gebouwd werd voor het bedrijf La Unión y El Fénix, op de hoek van de Calle de Alcalá en de Gran Vía.
Op dezelfde kruising bevinden zich ook de kerk van San José (47), het Ministerie van Onderwijs en de Kring voor Schone Kunsten (48), een werk van Antonio Palacios dat beschouwd wordt als het beste voorbeeld in Madrid van de ‘art déco’, spectaculair bekroond met de toren en het beeld van Palas Atenea, een werk van Vasallo.
Het Plaza de Cibeles is een waar symbolisch middelpunt van Madrid met rondom opmerkelijke gebouwen zoals bijvoorbeeld het Hoofdkwartier van het Leger (49), het Paleis van Buenavista uit 1769; de Bank van Spanje (50), gebouwd in de XIXe eeuw in renaissancestijl; het Palacio de las Comunicaciones (51), van Otamendi en Palacios, daterend uit begin XXe eeuw, en het voormalige Paleis van Linares, een bouwwerk in neobarokstijl uit eind XIXe eeuw waar tegenwoordig het Casa de América (52) is gevestigd. De Fontein van Cibeles (53), ontworpen door Ventura Rodríguez en uitgevoerd door Roberto Michel en Francisco Gutiérrez, stelt Moeder Aarde voor.
In een rechte lijn met La Cibeles, via een route die ’s avonds een magische uitstraling krijgt, staat de Poort van Alcalá (54), een werk van Francisco Sabatini uit 1778, die een herinnering vormt aan Karel III als “de beste burgemeester van Madrid”.
Verder via de Calle de Alfonso XII loopt men langs de Tuinen van El Retiro. Het Casón del Buen Retiro (55) vormt een referentiepunt bij een bezoek aan deze koninklijke tuinen die aangelegd werden voor Filips IV. Het op een grote kas lijkende Glazen Paleis (56), het paviljoen van het Paleis van Velázquez (57), de Tuinen van Cecilio Rodríguez, het kunstmatige meer – met aan het hoofd het beeld van Alfons XII – en de paden waar vogels en eekhoorns zich vrij bewegen, leiden de reiziger ver van het rumoer van de grote stad, naar een ongerepte wereld die als het ware een ware groene long vormt in de stadsanatomie van Madrid.
Dag 5: vrijdag 05 mei: Terug naar Zelzate
Na het ontbijt verzamelen we de koffers in de ruimte die ons door het hotel wordt toegewezen.
Van de Gran Vía naar het Cuartel del Conde Duque
Deze route voert via de in de XXe eeuw aangelegde Gran Vía door één van de belangrijkste uitgaanscentra van de stad, waar bioscopen, theaters, cafetaria’s, restaurants en grote warenhuizen te vinden zijn. Vanaf het begin van de wandeling zijn links en rechts imposante gebouwen te zien.
Tegenover het Chicotemuseum, een historische ontmoetingsplaats in het Madrid van bohémiens als Ava Gardner en Orson Welles, bevindt zich aan de linkerkant het Oratorium van de Caballero de Gracia (58) aan de gelijknamige straat, een elegant neoklassiek bouwwerk daterend uit eind XVIIIe eeuw, van de hand van Juan de Villanueva.
Iets verderop staat het gebouw van Telefónica (59), een werk van de Noordamerikaanse Weeks uit 1929, de eerste wolkenkrabber van Madrid, waar een ander deel van de Gran Vía begint richting Plaza del Callao. Daar hangen borden met filmaankondigingen aan nobele gebouwen, zoals bijvoorbeeld het Paleis van de Pers, met invloeden van de School van Chicago, of het Carrióngebouw, waar zich de bioscoop Capitol bevindt, beide uit begin XXe eeuw.
Het laatste deel van de route voert naar het Plaza de España (60), waar twee grote bouwwerken verrijzen, Edificio España en Torre de Madrid, waar men vanaf de bovenste verdiepingen een indrukwekkend uitzicht op de stad heeft. Alvorens het Plaza de España te bezoeken, is het de moeite waard even om te lopen naar de barokke kerk van Sint Marcus (61), een werk van Ventura Rodríguez. Het monument aan Cervantes en Don Quichot domineert dit open plein dat een gevoel van ruimte geeft na het meer stedelijke deel van Madrid; het loopt door tot aan de Tuinen van Ferraz, die een voorbode vormen van het Parque del Oeste, en naar de Tempel van Debod (62) die steen voor steen uit Egypte is overgebracht – een bevoorrecht uitkijkpunt op de nieuwere wijken van Madrid.
Aan de andere zijde van de Calle Ferraz staat het Cerralbomuseum (63), gebouwd op de plaats van een paleisje uit de XIXe eeuw dat belangrijke kunst- en meubelverzamelingen herbergt. De reiziger ontmoet opnieuw de grote architect Ventura Rodríguez in de gelijknamige straat, die weer naar de Calle Princesa voert waar de route bij het Paleis van Liria (64) uitkomt, een bouwwerk van eerdergenoemde meester uit 1780 dat fungeert als Madrileense residentie van de Hertogen van Alva. Achter het paleis bevindt zich het Cuartel del Conde Duque (65), een voormalige kazerne met een fraaie barokke voorgevel waar het Gemeentelijk Museum voor Hedendaagse Kunst, de Gemeentelijke Hemerotheek, het Gemeentelijke Historisch Archief, verscheidene tentoonstellingszalen en andere gemeentelijke vertrekken gevestigd zijn. Bovendien worden er in de zomer op de binnenplaats concerten en avondvoorstellingen gegeven.
Nadien is er nog mogelijkheid tot shoppen.
Later in de namiddag verzamelen we in het hotel. We hebben dan nog voldoende tijd om nog even de sanitaire voorzieningen te gebruiken, onze koffers op te halen en met de bus te vertrekken naar de luchthaven.
Onze vlucht is voorzien om 15u15, de aankomst in Zaventem om 17u35.
